به نقل از «همشهری آنلاین»

افغانستان چقدر از حقابه ایران را داده است؟ | ۴۴ درصد از مساحت حوزه آبریز هری رود در سمت ایران است

تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۵۲۶۴۹

همشهری- زهرا رفیعی: بر اساس آخرین برآورد، تنها ۴ درصد از حقابه ایران از هیرمند راهی چاه‌نیمه‌ها شده است.  

حکومت طالبان در همه مکاتبات و مکالمات با مقامات ایران اعلام کرده بود که به تعهدات بین‌المللی و رویه‌های پیشین در تامین حقابه‌ها متعهد است ولی آنها به گونه‌ای عمل کرده‌اند که کم‌آبی نه تنها محیط زیست که حیات شهروندان ایرانی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما از حقابه‌های ۸۲۰ میلیون متر مکعبی هیرمند فقط ۲۷ و از حقابه ۸۴۰ میلیون متر مکعبی هری‌رود ۱۵ میلیون متر مکعب  پرداخت کرده است.

این دو حوضه آبریز بخش‌های وسیعی از ایران را تحت پوشش خود قرار می‌دهند و هر قطره از حقابه مرزی ایران حیات انسان و طبیعت را در پایین دست تحت تاثیر می‌گذارد. در هفته‌های اخیر مردم شهرستان‌های زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز در شمال سیستان و بلوچستان در اعتراض به عدم تحقق حق‌آبه هامون و هیرمند از جانب کشور افغانستان تظاهرات کردند. آنها  با شعارهایی قبیل «حق‌آبه حق ماست»، «نجات تالاب هامون، مطالبه حیاتی»، «اصلاح بند کمال‌خان پیام مردم سیستان» و «حق‌آبه سیستان، آزمون دولتمردان»، خواستار مطالبه جدی حق‌آبه توسط مسئولان از کشور افغانستان و رسیدگی به موضوع گردو غبار در پی وقوع بادهای ۱۲۰ روزه شدند.

در بخشی از بیانیه پایانی تظاهر کنندگان آمده است: بیش از دو ماه از اخطار رئیس جمهور به حکومت افغانستان می‌گذرد و با وجود مطالبه مردم و کارشناسان منطقه در مورد اصلاح سازه "کمال‌خان"، تاکنون هیچ‌گونه اقدامی در این زمینه انجام نشده است. در صورت عدم اصلاح این سازه و تکرار انحراف آب از بستر اصلی رودخانه هیرمند و تالاب بین‌المللی هامون که مصداق بارز نقض قوانین بین‌المللی و زیست محیطی است، ضرورت دارد برای حفظ منافع دو ملت ایران و افغانستان در روابط با طالبان تجدیدنظر شود.

تحقق ۱.۷۶ درصد از حقابه هریرود

علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست: با وجود اینکه حاکمان افغانستان از قبول داشتن معاهده رهاسازی آب هیرمند حرف می‌زنند اما در عمل به جای ۸۲۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران از این رود، فقط ۱۵ میلیون متر مکعب آب رهاسازی کرده اند. از هیات حاکمه افغانستان چند بار درخواست برگزاری نشست کرده ایم که قبول نکردند. وزیر نیرو از طرف دولت ماموریت یافت پیگیری‌های لازم را برای دریافت حقابه ایران از رود هیرمند انجام دهد. بازدید از سد هنوز انجام نشده است اما کارشناسان ما اعلام کردند که این آب به مقدار کافی در حوزه‌های آبخیز وجود دارد. طرف مقابل باید به خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران وفق معاهده عمل کند.

تحقق ۴ درصد از حقابه هیرمند

حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان: یکی از اولویت‌های دستگاه دیپلماسی کشور موضوع اجرایی کردن حق‌آبه هیرمند بر اساس معاهده ۱۳۵۱ هجری شمسی است، این یک معاهده بین‌المللی است و در چارچوب آن باید در سال آبی به‌میزان ۸۲۰ میلیون مترمکعب به‌سمت ایران بیاید. از ابتدای حاکمیت و حکمرانی طالبان آنچه مقامات کابل تا امروز اعلام کردند، التزام افغانستان و پایبندی‌شان به اجرای این معاهده است، این را چه در یادداشت‌های رسمی و کتبی اعلام کردند، چه در گفتگوهایی که داشتیم و چه در اظهارنظرهایی که به‌صورت مصاحبه با اصحاب رسانه انجام دادند لذا در این مسئله طرف افغانی مشکلی ندارد به این‌که "این یک معاهده‌ای است و ما باید رعایت کنیم". اما واقعیتی که اتفاق افتاد این بود که در سال گذشته به‌خلاف این تأکید و التزام و پایبندی میزان آبی که از افغانستان وارد خاک کشور ما شد، حدود ۲۷ میلیون مترمکعب بیشتر نبود، در چند نوبت رهاسازی آبی که صورت گرفت این اتفاق افتاد، این یک فاصله عمیقی است یک شکاف عمیقی است بین آن عددی که در معاهده آمده و آن چیزی که انجام شده است.

هری‌رود از کجا به کجا می‌رود؟

هری‌رود غربی‌ترین حوضه‌ آبریز در افغانستان است که بین سه کشور افغانستان، ایران، و ترکمنستان مشترک است. این رودخانه از ارتفاعات مرکزی افغانستان سرچشمه گرفته و با گذر از شهرهای فیروزکوه و هرات در نهایت با تشکیل مرز افغانستان و ایران و همچنین ایران و ترکمنستان وارد بیابان‌های قره‌قوم ترکمنستان می‌شود.

حجم آبهای تجدید پذیر افغانستان

سال ۱۹۹۶، ۸۴ میلیارد متر مکعب

سال ۲۰۱۸،   ۴۹ میلیارد متر مکعب

توزیع مساحت حوضه آبریز هری‌رود:

۳۵  درصد در افغانستان

۴۴ درصد در ایران

۲۱ درصد در ترکمنستان

توزیع جمعیت در حوضه آبریز هری‌رود

۳۲ درصد در افغانستان

۶۵ درصد در ایران

۳ درصد در ترکمنستان

حقابه ایران از هری‌رود: ۸۲۰ میلیون متر مکعب

حقابه ایران از هیرمند ۸۲۰ میلیون متر مکعب

سدهای افغانستان بر روی هریرود

نام سد	وضعیت	ظرفیت مخزن میلیون مترممکعب
بند دوستی افغان و هند	بهره‌برداری در سال ۱۳۹۵	۶۳۳
بند پاشدان	در حال ساخت	۳۷
پوزلیچ	در حال ساخت	۲۹
کبگان	در حال ساخت	۲۱۱
ترپل	در حال مطالعه	-

بیشتر بخوانید:

طرح ایران برای جبران بدعهدی طالبان نتیجه بازدید کارشناسان ایرانی از ایستگاه آبسنجی در افغانستان کد خبر 783495 برچسب‌ها استان سیستان و بلوچستان افغانستان طالبان محیط زیست ایران

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: استان سیستان و بلوچستان افغانستان طالبان محیط زیست ایران حقابه ایران بین المللی هری رود حق آبه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۵۲۶۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تراز دریاچه ارومیه از مرز ۱۲۷۰ متر بالاتر رفت

سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه گفت: هم‌اکنون تراز دریاچه ارومیه به ۱۲۷۰.۵۳ متر و وسعت آن ۱۷۹۰ کیلومترمربع و به حجم ۲.۳۴ میلیارد مترمکعب رسیده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌غربی و به نقل از وزرات نیرو، احمد قندهاری درباره مهم‌ترین اقدام‌های مدیریت حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار کرد: با وجود وضعیت نامساعد بارش‌ها در حوضه آبریز ارومیه در شش ماه نخست سال، حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب از سدهای حوضه آبریز، رهاسازی و جریان آب به‌سوی دریاچه ارومیه و تالاب‌های اقماری آن روان شد.

سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه افزود: در ادامه باتوجه به وضعیت مناسب‌تر بارش‌های بهاری جریان رهاسازی از سدهای حوضه و کانال انتقال آب به دریاچه افزایش قابل‌توجه پیدا کرده است، به‌طوری‌که تا پایان فروردین بالغ بر ۵۸۰ میلیون مترمکعب آب رهاسازی و انتقال آب انجام گرفت.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه‌های در دست انجام، رهاسازی آب از سدهای حوضه به‌خصوص سدهای بوکان و مهاباد همچنان ادامه دارد، در صورت مساعد بودن شرایط، این اقدام تا پایان نیمه اول اردیبهشت ادامه پیدا خواهد کرد.

به گفته قندهاری، همه این فعالیت‌ها سبب شد که هم‌اکنون تراز دریاچه ارومیه به رقم ۱۲۷۰.۵۳ متر، به وسعت ۱۷۹۰ کیلومترمربع و به حجم ۲.۳۴ میلیارد مترمکعب برسد.

سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه ادامه داد: تأمین نیاز زیست‌محیطی تالاب‌های اقماری نیز به بیش از ۸۰ میلیون مترمکعب (۱۵ میلیون مترمکعب بیشتر از برنامه) محقق شد.

وی افزود: چندین سال است که دریاچه ارومیه در کانون توجه گروه‌های مختلف مردم، فعالان محیط‌زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد قرار گرفته است.

این مقام مسئول گفت: از دیرباز وزارت نیرو به‌عنوان متولی تأمین نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه، اقدام‌های کنترلی برای جلوگیری از کم‌آبی این دریاچه تعریف و دست یاری به‌سوی کنشگران و ذی‌مدخلان موضوع دراز کرده است.

وی افزود: اگرچه طرح‌ها و برنامه‌های بسیاری برای نیل به این هدف تعریف و اجرا شده است، اما تا رسیدن به چشم‌انداز تعریف شده، اقدام‌های بسیاری باید انجام داد که نیازمند همکاری طیف وسیعی از آحاد جامعه و دولت به‌خصوص کشاورزان منطقه و وزارتخانه جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان برنامه‌وبودجه با وزارت نیرو است تا فرایند تعریف شده که با ترمیم و بهسازی آغاز می‌شود، به احیای دریاچه ارومیه منجر شود.

قندهاری خاطرنشان کرد: پس از اجرای عملیات موفق سد و تونل انتقال آب به دریاچه در دولت سیزدهم و جاری‌شدن آب به‌سوی دریاچه ارومیه، به همراه عملیات رهاسازی آب سدهای حوضه و آبگیری نشدن نهرهای زراعی در فصل غیرکشت، بخش قابل‌توجهی از پیکره دریاچه ارومیه از خشکی خارج و پر آب شد.

سرپرست حوضه آبریز دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: سال آبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با کم‌بارشی آغاز شد و بارش‌ها چندان قابل‌توجه نبود، این موضوع سبب شد برنامه منابع و مصارف و تأمین نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه تحت شرایط بارش بدبینانه تنظیم شود.

قندهاری افزود: به‌هرحال با سپری‌شدن پاییز و شروع زمستان به‌خصوص در بهمن سال ۱۴۰۲، بارش‌های مناسبی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به وقوع پیوست و این مهم موجب شد که تا پایان فروردین ۱۴۰۳ به‌اندازه کل بارش سال آبی گذشته، این حوضه از رحمت خداوند منتفع شود.

کد خبر 748757